Sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilen kronik bir iltihabi bağırsak hastalığıdır. Crohn hastalığı belirtileri, hastalığın yerleşim yeri ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık personeline danışmanız son derece önemlidir.
Crohn Hastalığı Nedir Ve Neden Oluşur?
Sindirim sisteminin herhangi bir kısmını etkileyen, kronik ve iltihaplı bir rahatsızlıktır. Genellikle bağırsakların iç yüzeyinde iltihap oluşumu ile kendini gösterir. Bu durum, sindirim sisteminin derin katmanlarına kadar ulaşabilir. Genellikle genç yetişkinlik döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Hastalık, çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Crohn hastalığı, aile geçmişi olan bireylerde daha yaygındır. Eğer ailede bu hastalığı taşıyan bir birey varsa, diğer aile üyelerinde de hastalığın görülme olasılığı artar. Genetik yatkınlık, bireylerin hastalığa karşı duyarlılığını artırabilir.
Bağışıklık sistemi, dışarıdan gelen patojenlere karşı vücudu korur. Ancak bu hastalıkta, bağışıklık sistemi sindirim sistemine karşı saldırıda bulunur. Bu yüzden iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durum, bağırsaklardaki doğal bakteri dengesinin bozulmasına neden olur.
Çevresel etkenler, hastalığın tetiklenmesinde önemli bir rol oynayabilir. Sigara içmek, hastalığın riskini artıran faktörler arasında yer alır. Ayrıca, beslenme düzeni, stres, bazı ilaçlar ve enfeksiyonlar da hastalığın gelişimine etki edebilir.
Stres ve duygusal durumlar, hastalığı tetikleyebilir veya mevcut belirtileri şiddetlendirebilir. Psikolojik durum, hastalığın kontrolünde önemli bir etkiye sahiptir. Bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir.
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Crohn hastalığı olan bireyler genellikle karın bölgesinde kramp tarzında ağrılar hisseder. Bu ağrı, genellikle yemek yedikten sonra artar ve bazı durumlarda dayanılmaz hale gelebilir. Ağrının yeri, hastalığın etkilenen bölgesine bağlıdır.
Kronik ishal, en yaygın belirtilerindendir. Hastalar, günde birkaç kez veya daha fazla sıklıkta ishal yaşayabilir. İshalin sıklığı ve şiddeti, hastalığın durumuna göre değişir ve dışkıda kan veya mukus bulunabilir.
Sindirim sorunları nedeniyle hastalar sıkça kilo kaybı yaşayabilir. İştah kaybı, bağırsakların besin maddelerini yeterince emememesi gibi durumlar da kilo kaybına yol açar.
Kronik iltihap ve yetersiz beslenme nedeniyle sürekli bir yorgunluk hissi ortaya çıkabilir. Bu durum, günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir. Yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Bazı hastalarda, iltihap nedeniyle düşük dereceli ateş görülebilir. Bu ateş, vücudun iltihapla mücadele etme çabası olarak ortaya çıkar.
Bağırsaklarda tıkanmalara neden olabilir. Bu durum, dışkı geçişinde zorluk gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Zorluk yüzünden dışkıda kanda görülme olası artabilir. Tıkanıklık, şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma ile kendini gösterebilir.
Ciltte de bazı belirtilere yol açabilir. Yaralara, apselere ve ağızda aftlara gibi semptomlara neden olabilir. Bu semptomlar, iltihaplanma sürecinin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Bazı hastalar, eklem ağrıları veya artrit belirtileri de yaşayabilir. Bu durum, sistemik iltihaplanmanın bir sonucu olarak gelişebilir.
Crohn Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bazı ilaçlar, bağırsaklardaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur. 5-ASA içeren ilaçlar, genellikle hafif ve orta şiddetteki hastalarda kullanılır.
Şiddetli iltihaplanma durumunda, kortikosteroidler kullanılır. Bu ilaçlar, iltihabı hızla azaltabilir, ancak uzun süreli kullanımları yan etkilere neden olabilir.
Azathioprine ve mercaptopurine gibi ilaçlar, bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini azaltır. İltihabı kontrol altına alır.
Daha ciddi vakalarda, biyolojik tedaviler (infliximab, adalimumab gibi) kullanılır. Bu ilaçlar iltihabı hafifletir. Hastalığın kontrolünde etkili olabilir.
Hastalığa sahip kişilerde, sağlıklı beslenme büyük bir etki yaratmaktadır. Beslenme planları, semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir.
Lifli gıdaların miktarı, hastanın belirtilerine göre ayarlanmalıdır. Bağırsağın tahriş olmasını önlemek için bazı lif kaynaklarından kaçınılabilir. Yeterli su alımı, dehidrasyonu önler ve sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunur.
Hastalar, belirli gıdalara karşı duyarlılık geliştirebilir. Bu nedenle, alerjik reaksiyonları provoke eden gıdalardan uzak durulması tavsiye edilir.
Düzenli egzersiz, genel sağlık üzerinde olumlu etkilere sahip olabilir. Ayrıca, stres yönetimi teknikleri (meditasyon, yoga) hastalığı hafifletebilir.
Bazı durumlarda, ilaç tedavisi yeterli olmayabilir ve cerrahi müdahale gerekli hale gelebilir. Cerrahi, hastalıklı bağırsak bölgesinin çıkarılmasını içerir. Bağırsak tıkanıklığı, apse gibi komplikasyonların tedavisinde faydalı olabilir.
Crohn hastalığı belirtileri, zaman zaman hafifleyip tekrar şiddetlenebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına gitmeniz önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın yönetimi açısından büyük öneme sahiptir.
